Kiedy wykonać badanie skoliozy u dziecka?
Skolioza idiopatyczna jest chorobą o nieznanej przyczynie, na którą może zachorować każde dziecko niezależnie od wieku. Dotyka ona zarówno dzieci nieaktywne fizycznie, jak i te uprawiające różne dyscypliny sportu. Coraz częściej mówi się o podłożu genetycznym skoliozy, jednak nie oznacza to, że jeżeli w rodzinie nie wystąpił do tej pory przypadek skoliozy, to na pewno nasze dziecko nie zachoruje. W leczeniu skoliozy kluczowe jest jej wczesne wykrycie. Badanie skoliozy powinno być przeprowadzone wśród dzieci regularnie. Jeżeli nie zostanie ona wychwycona w odpowiednim czasie, może dojść do dużego kąta skrzywienia, co skutkuje trudniejszą i bardziej długotrwałą terapią, a rezultaty nie są tak zadowalające. Pamiętajmy o świadomości rodziców – każdy z nich powinien wiedzieć co to jest skolioza.
Kiedy udać się na badanie skoliozy do specjalisty?
Dziecko powinno być skierowane na badanie, jeżeli zauważone zostaną pierwsze niepokojące objawów, takie jak:
– nierówna wysokość ramion,
– asymetria łopatek,
– wystający łuk żebrowy,
– bardzo wypłaszczone plecy,
– nierówne ustawienie miednicy,
– mogą występować bóle pleców.
Najczęściej pierwsze symptomy skoliozy zauważane są u dzieci i młodzieży w okresie intensywnego wzrostu. Poza okresem wczesnodziecięcym, skolioza często zaczyna być widoczna w wieku wczesnoszkolnym oraz na początku okresu dojrzewania. Warto jednak podkreślić, że choroba ta może rozwijać się także u dorosłych. Rodzice najmłodszych dzieci często mają okazję obejrzeć plecy latorośli w trakcie przebierania czy kąpieli. W tym wieku również często wykonywane są bilanse i związane z nimi badanie u lekarza pediatry. Najdłuższy czas pomiędzy pojawieniem się skrzywienia a wykonaniem badania skoliozy mija wśród nastolatków, którzy niechętnie rozbierają się w towarzystwie osób dorosłych, często też wstydzą się zmieniającej się sylwetki i nie ma już tak wielu okazji, aby zobaczyć czy postawa dziecka jest prawidłowa.
Do kogo udać się na badanie postawy w kierunku skoliozy?
Najlepiej w tym celu wybrać się do fizjoterapeuty lub lekarza ortopedy. Poszukaj takiego specjalisty, który ma doświadczenie w pracy ze skoliozami. Warto podkreślić, że niestety nie każdy lekarz pediatra czy pielęgniarka wychwyci skoliozę w czasie bilansu. Niekiedy w placówkach organizowane są badania przesiewowe w kierunku skoliozy. Warto skorzystać z takiej okazji, aby osoba przeszkolona oceniła postawę dziecka.
Jak przebiega badanie skoliozy?
Specjalista zawsze rozpoczyna konsultację od dokładnego wywiadu, w którym zadaje pytania zarówno o aktualne objawy, aktywności dziecka, jego rozwój na przebiegu lat, ale też inne schorzenia oraz wady postawy występujące w rodzinie. Podczas konsultacji wykonywane jest również badanie kliniczne dziecka. Lekarz lub fizjoterapeuta ocenia postawę dziecka w różnych pozycjach, sprawdza ustawienie barków, miednicy czy stóp. Ponadto wykonuje testy kliniczne, np. badanie skoliometrem w teście Adamsa czy pomiar długości kończyn dolnych. Fizjoterapeuta wykonuje również badanie funkcjonalne, np. sprawdza zakresy ruchomości, siłę mięśniową czy analizuje chód dziecka.
Jeżeli w trakcie badania ortopeda zauważy zmiany świadczące o skoliozie, wystawi skierowanie na zdjęcie rentgenowskie kręgosłupa. Zdjęcie RTG kręgosłupa jest niezbędne do zdiagnozowania skoliozy. Zdjęcie rentgenowskie pozwala określić ilość i kształt łuków skoliozy, wielkość kąta skrzywienia (kąt Cobba) oraz jaką część kręgosłupa obejmuje skrzywienie. Ponadto RTG daje możliwość oceny stopnia dojrzałości kostnej dziecka, co jest ważnym predyktorem progresji skoliozy. W niektórych przypadkach zalecana jest tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny.
Dlaczego wczesna diagnoza jest tak ważna?
Im wcześniej wykryta zostanie skolioza, tym większe szanse na zahamowanie jej progresji i uniknięcie poważnych konsekwencji zdrowotnych. W łagodnych przypadkach stosuje się fizjoterapię z wykorzystaniem ćwiczeń specyficznych dla skoliozy. Jeżeli kąt Cobba wynosi ponad 20-25 stopni, a dziecko jest nadal w okresie wzrostu dodatkowo wdrażany jest gorset ortopedyczny. Natomiast w bardziej zaawansowanych przypadkach niezbędne jest leczenie operacyjne.
Regularne badanie skoliozy u dzieci i młodzieży, zwłaszcza w okresie intensywnego wzrostu, jest kluczowe dla wczesnej interwencji i skutecznego leczenia. Warto pamiętać, że zdrowy kręgosłup to podstawa prawidłowej postawy i komfortu życia na długie lata.